ΕΠΙΣΗΜΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΠΕΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗΣ – Volley

Ο αγωνιστικός χώρος

Το γήπεδο του βόλεϊ έχει σχήμα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο με διαστάσεις: 9×18 μ. Πρέπει να περιβάλλεται από την ελεύθερη ζώνη, η οποία στις μεγάλες διοργανώσεις απέχει 7 ως 9 μέτρα από τις τελικές γραμμές και 3 ως 5 μ. από τις πλευρικές. Συνήθως το γήπεδο του βόλεϊ είναι σε κλειστό χώρο αλλά μπορεί να διεξαχθεί και σε ανοιχτό, κυρίως σε διοργανώσεις μικρού επιπέδου (σχολικές κλπ).

Το ορθογώνιο γήπεδο διαιρείται σε δύο ίσα τετράγωνα μέρη (9×9 μ.) από ΠΕτην κεντρική γραμμή, πάνω από την οποία τοποθετείται κάθετα ένα τεντωμένο δίχτυ (φιλέ) ύψους 2,43 μ. για τους άνδρες και 2,24 μ. για τις γυναίκες. Σε κάθε ένα από τα δύο μέρη του γηπέδου, και σε απόσταση 3 μ. από την κεντρική γραμμή, υπάρχει η επιθετική γραμμή, που χωρίζει το κάθε μέρος σε δύο ζώνες: την επιθετική ή μπροστινή ζώνη (3×9 μ.) και την αμυντική ή πίσω ζώνη (6×9 μ.).

Εκτός του περιγραφόμενου γηπέδου, το βόλεϊ παίζεται & σε άμμο ως μπιτς βόλεϊ

Το δίχτυ του βόλεϊ

Το δίχτυ βρίσκεται πάνω από την κεντρική γραμμή, έχει μήκος 9,5 μ., πλάτος 1μ. και ύψος 2,43 για τους άνδρες και 2,24 για τις γυναίκες. Στις άκρες του και σε 9μ. απόσταση μεταξύ τους βρίσκονται οι αντένες, μήκους 1,80μ. (προεξέχουν 0.80 μ. πάνω από το δίχτυ) και ορίζουν τα όρια του γηπέδου στον αέρα. Δεν επιτρέπεται στους παίκτες να ακουμπήσουν το δίχτυ κατά τη διάρκεια της αγωνιστικής φάσης. Το ύψος του διχτυού διαφέρει ανάλογα με την κατηγορία.
Στους άνδρες,όπως είπαμε φτάνει τα 2,43 μ.,στους εφήβους (ηλικίες: 18-19 ετών),στους παίδες (ηλικίες:13-17) είναι το ίδιο,ενώ,στους παμπαίδες(ηλικίες:10-15) είναι 2.35 μ.
Στις γυναίκες φτάνει τα 2,24 μ.,όπως και στις νεάνιδες(ηλικίες: 18-19) και στις κορασίδες (ηλικίες: 12-17), ενώ στις παγκορασίδες (ηλικίες: 10-14) τα 2,20 μ.
Υπάρχει και μία ειδική κατηγορία που ονομάζεται μίνι (ηλικίες: 8-13), στην οποία το φιλέ φτάνει τα 2,10 μ. και διοργανώνει ειδικές εκδηλώσεις με αγώνες, κυρίως για λόγους προώθησης της πετοσφαίρισης.

Η μπάλα του βόλεϊ

Η μπάλα είναι κατασκευασμένη από μαλακό πλαστικό ή δέρμα. Μετά το 1996 η μπάλα είναι πολύχρωμη για χάρη της θεαματικότητας και αποτελείται από 12 ομοιόμορφα κομμάτια, σε συνδυασμό τριών χρωμάτων (κίτρινο, άσπρο, μπλε). Έχει περιφέρεια 65-67 εκ. και βάρος 260-280 γραμ. Το 2009 όμως αλλάζει. Παραμένουν το μπλε και το κίτρινο(το άσπρο φεύγει) και η κατανομή τους αλλάζει.Η μπάλα τώρα έχει πολύ περισσότερους πόρους με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο μαλακή από την προηγούμενη.

Σκοπός του παιχνιδιού

Σκοπός του παιχνιδιού είναι να περάσει η μπάλα πάνω από το φιλέ και να ακουμπήσει στο γήπεδο του αντιπάλου ή να αναγκαστεί ο αντίπαλος να την πετάξει εκτός γηπέδου (γήπεδο θεωρείται ο αγωνιστικός χώρος και η γραμμή που τον χωρίζει από την ελεύθερη ζώνη). Για να πετύχει το σκοπό αυτό η κάθε ομάδα έχει δικαίωμα να κάνει τρεις μπαλιές με οποιοδήποτε μέρος του χεριού. Το μπλοκ δεν υπολογίζεται στις επαφές με τη μπάλα της ομάδας. Επιτρέπεται η επαφή και το παίξιμο της μπάλας με οποιοδήποτε μέλος του σώματος ακόμα και με το πόδι (εκτός από το σερβίς που εκτελείται υποχρεωτικά μόνο με το χέρι).

Ο ίδιος παίκτης δεν έχει δικαίωμα να κάνει δύο συνεχόμενες μπαλιές. Επίσης, μετά από κάθε χτύπημα η μπάλα πρέπει να αναπηδήσει, δηλαδή δεν μπορεί να κρατηθεί από τον παίκτη (πιαστό). Οι διαιτητές είναι λίγο πιο ελαστικοί όταν γίνεται πιαστό στην πρώτη επαφή της μπάλας (αυτό βέβαια σε μικρότερες κατηγορίες).

Σχηματισμοί

Οι τρεις τυπικοί σχηματισμοί βόλεϊ είναι γνωστοί ως “4-2”, “6-2” και “5-1”, ο οποίος αναφέρεται στον αριθμό των επιθετικών και των πασσαδόρων αντίστοιχα. Το 4-2 είναι ένας βασικός σχηματισμός που χρησιμοποιείται μόνο στο παιχνίδι των αρχάριων, ενώ το 5-1 είναι μακράν το πιο συνηθισμένο παιχνίδι σε υψηλό επίπεδο.

4-2

Ο σχηματισμός 4-2 έχει τέσσερις επιθετικούς και δύο πασσαδόρους. Οι πασαδόροι συνήθως κατέχουν την μέση μπροστινή ή τη δεξιά μπροστινή θέση. Η ομάδα θα έχει συνεπώς δύο πασαδόρους πρώτης γραμμής ανά πάσα στιγμή. Στο διεθνές 4-2, οι πασαδόροι πασαρουν από τη δεξιά εμπρόσθια θέση.

Οι πασαδόροι ευθυγραμμίζονται αντίθετα μεταξύ τους κατά την περιστροφή.  Με την ευθυγράμμιση όμοιων θέσεων απέναντι στην ίδια την περιστροφή, θα υπάρχει πάντα μία από κάθε θέση στις μπροστινές και τις πίσω σειρές. Μετά το σερβίς, οι παίκτες στην πρώτη σειρά μετακινούνται στις θέσεις τους, έτσι ώστε ο πασαδόρος να είναι πάντα στο μέσον μπροστά. Εναλλακτικά, ο πασαδόρος κινείται στο δεξί μέτωπο και έχει και έναν κεντρικό και έναν εξωτερικό επιθετικό.

6-0

Στον σχηματισμό 6-2, ένας παίκτης εμφανίζεται πάντα από την πίσω σειρά για να κάνει πάσα. Οι τρεις παίκτες της πρώτης σειράς βρίσκονται σε επιθετικές θέσεις. Έτσι, και οι έξι παίκτες ενεργούν ως επιθετικοί σε μια ή την άλλη στιγμή, ενώ δύο μπορούν να ενεργούν ως πασαδόροι. Έτσι, ο σχηματισμός 6-2 είναι στην πραγματικότητα ένα σύστημα 4-2, αλλά ο πασαδόρος πίσω σειράς διεισδύει για να πασαρει .

Η διάταξη 6-2 απαιτεί έτσι δύο πασαδόρους , οι οποίοι ευθυγραμμίζονται αντίθετα μεταξύ τους στην περιστροφή. Εκτός από τους πασαδόρους , θα έχει δύο κεντρικούς  και δύο εξωτερικούς επιθετικούς. Με την ευθυγράμμιση όμοιων θέσεων απέναντι στην ίδια την περιστροφή, θα υπάρχει πάντα μία από κάθε θέση στις μπροστινές και τις πίσω σειρές. Μετά το σερβίς, οι παίκτες στην πρώτη σειρά μετακινούνται στις καθορισμένες θέσεις τους.

Το πλεονέκτημα του 6-2 είναι ότι είναι πάντα διαθέσιμοι τρεις επιθετικοί της πρώτης σειράς, μεγιστοποιώντας τις επιθετικές δυνατότητες. Ωστόσο, όχι μόνο το 6-2 απαιτεί μια ομάδα να διαθέτει δύο άτομα ικανά να εκτελέσουν τον εξειδικευμένο ρόλο του πασαδόρου , αλλά απαιτεί και οι δύο παίκτες να είναι αποτελεσματικοί επιθετικοί όταν δεν βρίσκονται στη θέση πασαδόρου . Σε διεθνές επίπεδο, μόνο η εθνική γυναικεία ομάδα της Κούβας χρησιμοποιεί αυτό το είδος σχηματισμού. Χρησιμοποιείται επίσης από τις ομάδες NCAA στο παιχνίδι των γυναικών Division III και το γυναικείο παιχνίδι σε όλα τα τμήματα, εν μέρει λόγω των εναλλακτικών κανόνων που χρησιμοποιούνται επιτρέποντας περισσότερες αντικαταστάσεις ανά σετ από τις 6 που επιτρέπονται στους πρότυπους κανόνες-12 σε αγώνες που αφορούν δύο άνδρες Division III και 15 για όλα τα γυναικεία παιχνίδια.

5-1

Ο σχηματισμός 5-1 έχει μόνο έναν πασαδόρο ανεξάρτητα από τη θέση του στην περιστροφή. Η ομάδα θα έχει, συνεπώς, τρεις επιθετικούς πρώτης γραμμής όταν ο πασαδόρος βρίσκεται στην πίσω σειρά και μόνο δύο όταν ο πασαδόρος βρίσκεται στην πρώτη σειρά, για συνολικά πέντε πιθανούς επιτιθέμενους.

Ο παίκτης απέναντι από τον πασαδόρο σε μια περιστροφή 5-1 ονομάζεται αντίθετο διαγώνιος . Σε γενικές γραμμές, οι απέναντι παίκτες δεν περνούν στέκονται πίσω από τους συμπαίκτες τους όταν ο αντίπαλος κάνει σερβίς. Το αντίθετος επιθετικός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως τρίτη επιλογή επίθεσης (επίθεση κατά τη σειρά) όταν ο πασαδόρος βρίσκεται στην πρώτη σειρά: αυτή είναι η κανονική επιλογή που χρησιμοποιείται για την αύξηση των δυνατοτήτων επίθεσης των σύγχρονων ομάδων βόλεϊ. Κανονικά ο ακραίος είναι ο πιο τεχνικά καταρτισμένος επιθετικός της ομάδας. Οι επιθέσεις πίσω σειράς γενικά προέρχονται από την οπίσθια δεξιά θέση, γνωστή ως ζώνη 1, αλλά εκτελούνται όλο και περισσότερο από το πίσω κέντρο στο παιχνίδι υψηλού επιπέδου.

Το μεγάλο πλεονέκτημα αυτού του συστήματος είναι ότι ο πασαδόρος έχει πάντα 3 επιθετικούς ως επιλογή για να εκτελέσει επίθεση. Εάν ο πασαδόρος κάνει αυτό καλά, ο κεντρικός μπλοκέρ του αντιπάλου ίσως να μην έχει αρκετό χρόνο για να κάνει μπλοκ μαζί  με τον εξωτερικό μπλοκέρ, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα για την επίθεση ομάδα να πάρει έναν πόντο.

Υπάρχει ένα άλλο πλεονέκτημα, το ίδιο με αυτό ενός σχηματισμού 4-2: όταν ο πασαδόρος είναι ένας παίκτης μπροστά, μπορεί να πηδήσει και να πραγματοποιήσει επίθεση. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση τόσο στους αμυντικούς παίκτες ,όσο και στους μποκέρ του αντιπάλου: ο πασαδόρος μπορεί να πηδήσει και να πετάξει ή να τεθεί σε έναν από τους hitters.

Το σύστημα 5-1 είναι στην πραγματικότητα ένα μείγμα 6-2 και 4-2: όταν ο πασαδόρος βρίσκεται στην πρώτη σειρά, το σύστημα μοιάζει με 4-2. όταν ο πασαδόρος βρίσκεται στην πίσω σειρά, το σύστημα μοιάζει με 6-2.

Οι ομάδες

Η κάθε ομάδα πετοσφαίρισης αποτελείται από έξι παίκτες. Επίσης, μπορεί να έχει μέχρι έξι αναπληρωματικούς, έναν προπονητή, το βοηθό του και φυσιοθεραπευτή. Στο ξεκίνημα κάθε σερβίς οι έξι αγωνιζόμενοι παίκτες πρέπει να βρίσκονται μέσα στο γήπεδο και σε συγκεκριμένες θέσεις. Είναι τρεις στην επιθετική ζώνη (μπροστά: αριστερά, κέντρο, δεξιά) και τρεις στην αμυντική ζώνη (πίσω: αριστερά, κέντρο, δεξιά). Εξαιρείται ο παίκτης που εκτελεί το σερβίς.

Οι παίκτες που βρίσκονται στην αμυντική ζώνη δεν επιτρέπεται να εκδηλώσουν επιθετικό χτύπημα πατώντας στην μπροστινή ζώνη από ύψος μεγαλύτερο του φιλέ.

Κάθε φορά που η ομάδα τους κερδίζει το σερβίς, οι παίκτες μετακινούνται κατά μία θέση προς τα δεξιά, κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού. Έτσι σταδιακά όλοι οι παίκτες παίζουν σε όλες τις θέσεις. Σε περίπτωση αλλαγής, ο παίκτης που βγήκε μπορεί να μπει μόνο στη θέση του παίκτη που μπήκε ώστε να μην αλλάζει θέσεις στο γήπεδο.

Οι θέσεις στην πετοσφαίριση

Οι θέσεις έχουν ως εξής

1. Είναι η θέση στα δεξιά στην αμυντική ζώνη. Ο παίκτης που βρίσκεται σε αυτή εκτελεί το σερβίς. Σε αυτή τη θέση αμύνονται είτε ο πασαδόρος και ο διαγώνιος (σύστημα 5-1) είτε οποιοσδήποτε άλλος παίκτης σε άλλο σύστημα παιχνιδιού.

2. Είναι η θέση στα δεξιά στην επιθετική ζώνη από την οποία καρφώνει ο διαγώνιος (5-1) ή άλλος παίκτης σε άλλο σύστημα παιχνιδιού. Σε αυτήν πασάρει και βγάζει μπλοκ ο πασαδόρος ανάλογα πάντα με το σύστημα παιχνιδιού.

3. Είναι η κεντρική θέση στην επιθετική ζώνη. Σε αυτή παίζει ο κεντρικός (σύστημα 5-1) ή ο πασαδόρος σε σύστημα 6-0

4. Είναι η αριστερή θέση στην επιθετική ζώνη. Σε αυτή παίζει ο ακραίος (σύστημα 5-1) ή οποιοσδήποτε άλλος παίκτης σε άλλο σύστημα παιχνιδιού.

5. Είναι η αριστερή θέση στην αμυντική ζώνη. Σε αυτή αμύνεται ο κεντρικός ή ο λίμπερο (σύστημα 5-1) ή οποιοσδήποτε άλλος παίκτης σε άλλο σύστημα παιχνιδιού.

6. Είναι η κεντρική θέση στην αμυντική ζώνη. Σε αυτή αμύνεται ο ακραίος (5-1) ή οποιοσδήποτε άλλος παίκτης σε άλλο σύστημα παιχνιδιού.

Οι ειδικότητες στην πετοσφαίριση

Παρακάτω περιγράφονται οι ειδικότητες που μπορεί να έχει ένας παίκτης σε έναν αγώνα πετοσφαίρισης. Ο τρόπος παιχνιδιού είναι διαφορετικός ανάλογα με το σύστημα παιχνιδιού. Υπάρχει το 5-1 με έναν πασαδόρο, το 6-0 με κανέναν πασαδόρο,όποιος είναι στη θέση 3 θεωρείται πασαδόρος και το 4-2 με δυο πασαδόρους.

Εμείς θα μελετήσουμε παρακάτω το σύστημα 5-1 που είναι το πιο διαδεδομένο σε όλο τον κόσμο.

Α) Ο ακραίος:είναι ο παίκτης ο οποίος καρφώνει και παίρνει υποδοχή στη θέση 4 όταν βρίσκεται στην επιθετική ζώνη. Όταν βρίσκεται στην αμυντική ζώνη καρφώνει,αμύνεται και παίρνει υποδοχή από τις θέσεις 1 και 6.

Β) Ο διαγώνιος: είναι ο παίκτης ο οποίος καρφώνει στη θέση 2 (όταν βρίσκεται στην επιθετική ζώνη) και αμύνεται στο 1 όταν βρίσκεται στην αμυντική ζώνη. Όταν βρίσκεται στην πίσω ζώνη και συνεπώς ο πασαδόρος στην επιθετική ζώνη, καρφώνει από τη θέση 1 ή από τη θέση 6 ανάλογα το σύστημα της κάθε ομάδας. Θεωρείται ο καλύτερος επιθετικός της ομάδας.

Γ) Ο κεντρικός: είναι ο παίκτης ο οποίος καρφώνει στη θέση 3(όταν βρίσκεται στην επιθετική ζώνη) και αμύνεται στο 5 όταν βρίσκεται στην αμυντική ζώνη. Συνήθως όμως τον αντικαθιστά ο λίμπερο, όταν βρίσκεται στην αμυντική ζώνη. Μπορεί να καρφώνει είτε δεύτερο χρόνο, είτε πρώτο χρόνο (στις μεγαλύτερες ομάδες χρησιμοποιείται σπάνια ο δεύτερος).

Δ) Ο λίμπερο: αμυντικός παίκτης που παίζει στην πίσω ζώνη. Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ενότητα “ο λίμπερο”.

Ε) Ο πασαδόρος: είναι ο παίκτης ο οποίος πασάρει από τη θέση 2 (όταν βρίσκεται στην επιθετική ζώνη) και πάλι από τη θέση 2 όταν βρίσκεται στη ζώνη άμυνας (ισχύει ο κανόνας της υπέρβασης). Όταν βρίσκεται στην αμυντική ζώνη αμύνεται στη θέση 1. Αν δε βγάλει άμυνα προχωρά γρήγορα στη θέση 2 να κάνει πάσα (διείσδυση) και έπειτα επιστρέφει πάλι στη θέση 1. Σε περίπτωση που βγάλει άμυνα, το ρόλο του πασαδόρου αναλαμβάνει ο κεντρικός αν η μπάλα είναι μέσα στα τρία μέτρα ή ο λίμπερο αν είναι απ’ έξω.

Το παιχνίδι

Το παιχνίδι ξεκινά με σερβίς της μιας ομάδας έπειτα από κλήρωση. Το σερβίς εκτελείται από τον παίκτη στη θέση 1, από ένα σημείο πίσω από την τελική γραμμή του γηπέδου. Παλιότερα ο παίκτης που εκτελούσε σερβίς όφειλε να βρίσκεται στην πίσω δεξιά γωνία και εκτός τελικής γραμμής. Τα τελευταία χρόνια επιτρέπεται η εκτέλεση του σερβίς από οποιοδήποτε σημείο πίσω από την τελική γραμμή. Με την εκτέλεση του σερβίς η μπάλα προωθείται πάνω από το φιλέ προς τη μεριά της αντίπαλης ομάδας χωρίς να μεσολαβήσει άλλος παίκτης της ομάδας που εκτελεί το σερβίς. Παλιότερα απαγορευόταν να χτυπήσει στο φιλέ αλλά ο σημερινός κανονισμός το επιτρέπει.

Κάθε φορά που η μπάλα φτάνει στην περιοχή της, η ομάδα προσπαθεί να την επαναφέρει στην αντίπαλη περιοχή με τρεις μπαλιές. Συνήθως ο πρώτος παίκτης αποκρούει, ένας δεύτερος υψώνει δίνοντας πάσα κοντά στο φιλέ και ένας τρίτος καρφώνει με δύναμη προς το αντίπαλο μέρος. Δεν υπολογίζεται ως μπαλιά τυχόν απόκρουση της μπάλας από το αμυντικό μπλοκ στο καρφί του αντίπαλου. Παλιότερα η απόκρουση αυτή θεωρείτο ως μία από τις τρεις μπαλιές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διχογνωμίες κατά πόσο η μπάλα βρήκε ή όχι στο αμυντικό μπλοκ.

Κατάκτηση ενός πόντου

Μια ομάδα κερδίζει έναν πόντο, όταν καταφέρει να στείλει τη μπάλα στο έδαφος της αντίπαλης ομάδας (μέσα) ή όταν η αντίπαλη ομάδα στείλει τη μπάλα εκτός γηπέδου (άουτ). Η ομάδα που κερδίζει πόντο εκτελεί και σερβίς. Όσο συνεχίζει να κερδίζει πόντους το σερβίς εκτελεί ο ίδιος παίκτης. Όταν χάσει πόντο, παίρνει το σερβίς η άλλη ομάδα, οι παίκτες της οποίας μετακινούνται μια θέση προς τα δεξιά, κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού. Παλιότερα μια ομάδα κέρδιζε πόντο μόνο όταν εκτελούσε σερβίς. Δηλαδή, πρώτα έπρεπε να κερδίσει την αλλαγή του σερβίς και στη συνέχεια τον πόντο. Με το παλιό σύστημα, σε ένα παιχνίδι μπορούσαν να γίνονται συνεχείς αλλαγές και να μην κερδίζονται πόντοι, με αποτέλεσμα να είναι απροσδιόριστη η διάρκειά του. Αυτός ήταν ο λόγος που καταργήθηκε.

Κατάκτηση ενός σετ

Το κάθε σετ τελειώνει όταν μια ομάδα φτάσει τους 25 πόντους και έχει τουλάχιστον δύο πόντους προβάδισμα (δηλαδή τουλάχιστον: 25-23). Αλλιώς το σετ συνεχίζεται μέχρι να επιτευχθεί προβάδισμα δύο πόντων από μια ομάδα (26-24,32-30 κλπ) χωρίς όριο. Με το παλιό σύστημα διεξαγωγής (πρώτα αλλαγή σερβίς και μετά πόντος) τα σετ τελείωναν στους 15 πόντους, πάλι με καθαρό προβάδισμα δύο πόντων. Μετά από κάθε σετ οι ομάδες αλλάζουν πλευρά στο γήπεδο.

Κατάκτηση ενός αγώνα

Νικήτρια αναδεικνύεται η ομάδα που κερδίζει τρία σετ. Στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του αθλήματος η νικήτρια ομάδα προέκυπτε από δύο νικηφόρα σετ, σύστημα που εφαρμόζεται ακόμα σε σχολικά ή παιδικά πρωταθλήματα.

Το Τάι-μπρέικ

Αν μετά από τέσσερα σετ οι ομάδες είναι ισόπαλες 2-2, ο νικητής αναδεικνύεται σε ένα πέμπτο τελικό σετ (τάι-μπρέικ) των 15 πόντων, πάντα με προβάδισμα δύο πόντων για το νικητή (15-13 τουλάχιστον ή 16-14, 17-15 κλπ). Στο πέμπτο σετ οι ομάδες αλλάζουν τερέν, όταν κάποια φτάσει τους 8 πόντους.

Βαθμολογία στο πρωτάθλημα

Σε αγώνες εθνικών και διεθνών πρωταθλημάτων, κάθε ομάδα, που κερδίζει τρία από τα τέσσερα πρώτα σετ του αγώνα, καρπώνεται 3 βαθμούς, ενώ η ηττημένη ομάδα κανέναν. Αν όμως το παιχνίδι κριθεί στο τάι-μπρέικ, τότε ο ηττημένος αποκομίζει 1 βαθμό και ο νικητής μόνο 2.

Το καρφί και οι χρόνοι του

Το καρφί στη πετοσφαίριση μπορεί να γίνει σε τρεις χρόνους. Ο χρόνος προσδιορίζεται από το ύψος της πάσας:

1ος χρόνος: Γίνεται από το 3. Στην προκειμένη περίπτωση η πάσα απομακρύνεται ελάχιστα από τα χέρια του πασαδόρου. Ο κεντρικός για να την προλάβει πρέπει να βρίσκεται ήδη στον αέρα όταν η μπάλα φεύγει από τα χέρια του πασαδόρου. Είναι ταχύτατο καρφί και πολύ αποτελεσματικό γιατί ο χρόνος αντίδρασης των αντιπάλων (ακόμα και του μπλοκ) είναι ελάχιστος. Υπάρχει και μια δεύτερη περίπτωση πρώτου χρόνου που γίνεται από το 2 κατόπιν συνεννόησης του πασαδόρου και του διαγωνίου.

2ος χρόνος: Γίνεται κυρίως από το 4,3,2 αλλά και από τις πίσω θέσεις σε περίπτωση που μια ομάδα θέλει να αιφνιδιάσει τους αντιπάλους της ή σε περίπτωση άσχημης πάσας. Η μπάλα, σε αυτό το καρφί, φτάνει περίπου το ύψος των 3-3,5m.

3ος χρόνος: Χρησιμοποιείται πολύ σπάνια και η μπάλα μπορεί να φτάσει πάνω από 3,5m.

Τεχνική

Η τεχνική, για την κάθε περίπτωση, είναι μέρος μιας μόνο συγχρονισμένης κίνησης.

α) Οι δύο αντίχειρες και οι δύο δείκτες σχηματίζουν τρίγωνο κατά την επαφή με την μπάλα.
β) Τα χέρια τεντώνουν τελείως κατά την επαφή τους με την μπάλα.
γ) Ένα από τα πόδια προηγείται του άλλου ανάλογα με το προς τα πού υπάρχει θέληση να σταλεί η μπάλα (αριστερό για δεξιά και δεξί για αριστερά).
δ) Τα πόδια τεντώνονται παράλληλα με τα χέρια.
ε) Στην επαφή βρίσκεται η μπάλα πάντα πάνω από το κεφάλι, κυρίως πάνω ακριβώς από το μέτωπο.
στ) Οι ώμοι κοιτούν προς τα εκεί που θα γίνουν τα δάχτυλα.

Μανσέτα

Η λέξη μανσέτα έχει καθιερωθεί από τη γαλλική λέξη μανσέτες που είναι το μέρος του πουκαμίσου στη μανικετόκουμπα:
α) Η επαφή με τη μπάλα γίνεται όχι στην περιοχή της παλάμης ή των καρπών αλλά στην περιοχή των μανσετών.
β) Τα πόδια είναι ελαφρώς λυγισμένα και τεντώνουν κατά την επαφή με την μπάλα.
γ) Τα χέρια είναι πάντα τεντωμένα και οι αγκώνες δεν λυγίζουν.
δ) Το ένα πόδι προηγείται του άλλου ανάλογα με το πού υπάρχει θέληση να σταλεί η μπάλα.
ε) Το βάρος του σώματος «ζυγίζεται» στις μύτες των ποδιών.
στ) Κατά την επαφή με τη μπάλα το βάρος του σώματος περνά μπροστά με τη μεταφορά του ενός ποδιού μπροστά από το άλλο.

Τάιμ άουτ

Κάθε ομάδα δικαιούται από δύο τάιμ άουτ των 30 δευτερολέπτων σε κάθε σετ, τα οποία δίνονται μόνον όταν έχει λήξει η φάση. Στις μεγάλες διοργανώσεις επιτρέπεται οι διαιτητές να δίνουν δύο τεχνικά τάιμ άουτ των 60 δευτερολέπτων σε κάθε ένα από τα τέσσερα πρώτα σετ, μόλις μια ομάδα φτάσει στους 8 και στους 16 πόντους για λόγους τηλεοπτικού διαφημιστικού χρόνου. Στο πέμπτο σετ δεν επιτρέπεται τεχνικό τάιμ άουτ. Τυπικά κατά τη διάρκεια του τάιμ άουτ οι έξι παίκτες που παίζουν εκείνη τη στιγμή απαγορεύεται να βρίσκονται μέσα στον αγωνιστικό χώρο.

Αλλαγές – Λίμπερο

Κάθε ομάδα δικαιούται να αλλάξει παίκτη, όταν λήξει μια φάση. Ο παίκτης που μπαίνει ξαναμπαίνει στη θέση του παίκτη που βγήκε. Μπορούν να γίνουν έξι τέτοιες αλλαγές. Αν ένας παίκτης μπει να παίξει και μετά ξαναβγεί και αντικατασταθεί από τον παίκτη που προηγουμένως αντικατέστησε λέμε ότι έκλεισε η αλλαγή. Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς σε κάθε ομάδα αγωνίζεται ένας παίκτης λίμπερο, ο οποίος φορά διαφορετική φανέλα από τους συμπαίκτες του.

Ο λίμπερο παίζει μόνο στην αμυντική γραμμή, αντικαθιστά απεριόριστες φορές τους συμπαίκτες του στην άμυνα, απαγορεύεται να κάνει σερβίς, να κάνει επίθεση με καρφί (ψηλότερα από το φιλέ ακόμα και στην αμυντική ζώνη), να κάνει μπλοκ και να αντικαταστήσει δύο παίκτες συνεχώς χωρίς να μεσολαβήσει σερβίς. Τέλος,απαγορεύεται να κάνει πάσα μέσα στην επιθετική ζώνη.

π.χ. ο παίκτης λίμπερο παίρνει εντολή από τον προπονητή να αντικαταστήσει τον παίκτη (συνήθως τον κεντρικό) που βρίσκεται στο 1 αφού χάσει η ομάδα του το δικαίωμα του σερβίς. Το κάνει. Συνήθως αμύνεται στην θέση 5. Μόλις περνά από τη θέση 5 στη θέση 4 βγαίνει από τον αγωνιστικό χώρο αλλάζοντας θέση με τον παίκτη που είχε βγει προηγουμένως.

Απαγορευμένες ενέργειες

Σύμφωνα με τον κανονισμό πόντος εις βάρος μιας ομάδας καταλογίζεται επίσης, όταν κάποιος παίκτης της υποπέσει στα εξής παραπτώματα:

• Μεταφορά της μπάλας (πιαστό).
• Άγγιγμα του φιλέ.
• Πέρασμα του σώματος στο αντίπαλο μέρος, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση του αντιπάλου.
• Δύο συνεχόμενες ενέργειες (διπλή μπαλιά). Το χτύπημα σε μπλόκ δεν υπολογίζεται.
• Πέρασμα της μπάλας προς το αντίπαλο μέρος εξω απο την αντένα ή κάτω από το φιλέ.

Διαιτητές

Κάθε παιχνίδι βόλεϊ διευθύνεται από δύο διαιτητές και δύο ή τέσσερις επόπτες γραμμών ανάλογα με το επίπεδο της διοργάνωσης. Οι δύο διαιτητές βρίσκονται εκατέρωθεν του φιλέ, στην κεντρική γραμμή του γηπέδου. Ο πρώτος διαιτητής κάθεται πάνω σε σκάλα σε ύψος 50 ως 80 εκ. πάνω από το φιλέ και ο δεύτερος στέκεται όρθιος στην απέναντι πλευρά. Ο πρώτος διευθύνει και έχει τον αποφασιστικό λόγο για κάθε φάση. Ο δεύτερος ελέγχει τις παραβάσεις στην περιοχή ευθύνης του.

Οι επόπτες γραμμών κρατούν σημαιάκια και υποδεικνύουν αν η μπάλα χτύπησε εντός ή εκτός γηπέδου δείχνοντας προς τα κάτω ή προς τα πάνω αντίστοιχα. Ελέγχουν αν η μπάλα πέρασε έξω από τις αντένες του φιλέ. Επίσης δείχνουν αν η μπάλα άγγιξε στο μπλοκ ή όχι.

Επίσης, υπάρχει σημειωτής που είναι υπεύθυνος για τη σημείωση των πόντων, τις αλλαγές, τα τάιμ άουτ και γενικά καταγράφει τις αποφάσεις των διαιτητών στο φύλλο αγώνα.

Η ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΙΜΩΡΙΕΣ ΤΗΣ

Οι ελάχιστου επιπέδου κακές συμπεριφορές δεν υπόκεινται σε τιμωρία.
Είναι καθήκον του 1ου διαιτητή να αποτρέψει τις ομάδες να φτάσουν στο
επίπεδο των τιμωριών.
Αυτό γίνεται σε δύο στάδια:
Στάδιο 1: απευθύνοντας προφορική προειδοποίηση μέσω του αρχηγού
αγώνα.
Στάδιο 2: δείχνοντας ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ στο (στα) μέλος (μέλη) της ομάδας
που το (τα) αφορά. Αυτή η επίσημη προειδοποίηση δεν είναι καθαυτή μια
τιμωρία, αλλά συμβολίζει ότι το μέλος της ομάδας (και κατ’ επέκταση η
ομάδα) έχει φτάσει στο επίπεδο των τιμωριών για τον αγώνα.
Καταγράφεται στο φύλλο αγώνα, αλλά δεν έχει άμεσες συνέπειες.

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Η ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΤΙΜΩΡΙΕΣ ΤΗΣ

ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΤΙΜΩΡΙΕΣ
Η μη ορθή συμπεριφορά από ένα μέλος μιας ομάδας προς επισήμους,
αντιπάλους, συμπαίκτες ή θεατές κατατάσσεται σε τρεις κατηγορίες
ανάλογα με τη σοβαρότητα του παραπτώματος.
Απρεπής συμπεριφορά: ενέργεια αντίθετη στους καλούς τρόπους ή στις
ηθικές αρχές.
Προσβλητική συμπεριφορά: δυσφημιστικές ή υβριστικές λέξεις ή
χειρονομίες ή οποιαδήποτε ενέργεια εκφράζει περιφρόνηση.

Έκφραση επιθετικότητας: φυσική επίθεση ή επιθετική ή απειλητική
συμπεριφορά.

ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΙΜΩΡΙΩΝ 
Σύμφωνα με την κρίση του 1ου διαιτητή και ανάλογα με τη σοβαρότητα
του παραπτώματος, οι τιμωρίες που επιβάλλονται και καταγράφονται στο
φύλλο αγώνα είναι: Ποινή, Αποβολή, Αποκλεισμός.

 Ποινή 
Η πρώτη απρεπής συμπεριφορά στον αγώνα από οποιοδήποτε μέλος
της ομάδας, τιμωρείται με έναν πόντο και το σερβίς στους αντιπάλους. Ποινή:  τιμωρία – Κόκκινη κάρτα

Αποβολή
Ένα μέλος της ομάδας που τιμωρείται με αποβολή, δεν επιτρέπεται να
αγωνιστεί στο υπόλοιπο του σετ, πρέπει να αλλαχθεί άμεσα με κανονική
αλλαγή αν βρίσκεται στον κυρίως αγωνιστικό χώρο και πρέπει να
παραμείνει καθισμένο στην περιοχή ποινής, χωρίς άλλες συνέπειες.

Ένας προπονητής που αποβλήθηκε χάνει το δικαίωμα να παρεμβαίνει
στο σετ και πρέπει να παραμείνει καθισμένος στην περιοχή ποινής.
Η πρώτη προσβλητική συμπεριφορά από ένα μέλος της ομάδας
τιμωρείται με αποβολή, χωρίς άλλες συνέπειες.
Η δεύτερη απρεπής συμπεριφορά στον ίδιο αγώνα από το ίδιο μέλος της
ομάδας τιμωρείται με αποβολή, χωρίς άλλες συνέπειες. Αποβολή: τιμωρία – Κόκκινη + Κίτρινη κάρτα μαζί

Αποκλεισμός
Ένα μέλος της ομάδας που τιμωρείται με αποκλεισμό, πρέπει να
αλλαχθεί άμεσα με κανονική αλλαγή αν βρίσκεται στον κυρίως αγωνιστικό
χώρο και πρέπει να εγκαταλείψει την Περιοχή Ελέγχου-Διοργάνωσης για
το υπόλοιπο του αγώνα, χωρίς άλλες συνέπειες.
Η πρώτη φυσική επίθεση ή υπονοούμενη ή απειλητική έκφραση
επιθετικότητας τιμωρείται με αποκλεισμό, χωρίς άλλες συνέπειες.
Η δεύτερη προσβλητική συμπεριφορά στον ίδιο αγώνα από το ίδιο μέλος
της ομάδας τιμωρείται με αποκλεισμό, χωρίς άλλες συνέπειες.
Η τρίτη απρεπής συμπεριφορά στον ίδιο αγώνα από το ίδιο μέλος ομάδας
τιμωρείται με αποκλεισμό, χωρίς άλλες συνέπειες. Αποκλεισμός:  τιμωρία – Κόκκινη + Κίτρινη κάρτα χωριστά

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΡΙΩΝ ΓΙΑ ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Όλες οι τιμωρίες κακής συμπεριφοράς είναι ατομικές, παραμένουν σε
ισχύ για όλο τον αγώνα και καταγράφονται στο φύλλο αγώνα.
Η επανάληψη κακής συμπεριφοράς από το ίδιο μέλος της ομάδας στον
ίδιο αγώνα, τιμωρείται προοδευτικά (το μέλος της ομάδας δέχεται
βαρύτερη τιμωρία για κάθε επαναλαμβανόμενο παράπτωμα).

Για αποβολή ή αποκλεισμό εξαιτίας προσβλητικής συμπεριφοράς ή
έκφρασης επιθετικότητας δεν απαιτείται μια προηγούμενη τιμωρία.

ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΣΕΤ
Κάθε κακή συμπεριφορά, που συμβαίνει πριν ή ανάμεσα στα σετ,
τιμωρείται σύμφωνα με τον Κανόνα και οι τιμωρίες εφαρμόζονται
στο επόμενο σετ.

ΣΥΝΟΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΡΤΩΝ 
Προειδοποίηση: χωρίς τιμωρία

– Στάδιο 1: Προφορική προειδοποίηση
– Στάδιο 2: Κίτρινη κάρτα

Ποινή:  τιμωρία – Κόκκινη κάρτα
Αποβολή: τιμωρία – Κόκκινη + Κίτρινη κάρτα μαζί
Αποκλεισμός:  τιμωρία – Κόκκινη + Κίτρινη κάρτα χωριστά

Πηγή : Wikipedia

Μπορείτε επίσης να συμβουλευτείτε : Ομοσπονδία Διαιτητών Βόλλεϋ Ελλάδος